زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

خضوع (فقه)





خضوع‌ از فضایل اخلاقی است. از احکام آن در بابهای صلات، حج و تجارت سخن گفته‌اند.


۱ - معنی خضوع



خضوع به معنی فروتنی و فرمانبرداری می‌باشد.

۲ - تفاوت بین خضوع وخشوع



هرچند سه واژه خضوع، خشوع و تواضع، در مقابل تکبر به معنای فروتنی به کار می‌روند؛ ليکن بين آنها تفاوتهای ظريفی وجود دارد. برخی، در مقام فرق بين خضوع و خشوع، اوّلی را به اعضای بدن و دومی را به قلب اختصاص داده‌اند.
برخی، خشوع را اعم از خضوع دانسته و گفته‌اند: قلمرو خضوع بدن است؛ ليکن خشوع، علاوه بر بدن، صدا (پايين آوردن صدا) و نگاه (به پايين نگريستن) را در بر می‌گيرد.
برخی ديگر گفته‌اند: خشوع بيشتر در پايين آوردن صدا و خضوع در به زير افکندن سر به کار می‌رود.

۳ - تفاوت خضوع و خشوع با تواضع



کاربرد تواضع به اعتبار خُلقيات و افعال ظاهر و باطن است و يا تواضع، تن دادن به منزلتی فروتر از منزلت استحقاقی است.

۴ - احکام خضوع



خضوع و خشوع در موارد زير مستحب است: هنگام ورود به مسجد،
حرم مکه، مکه، مسجدالحرام،کعبه،
[۱۱] جامع عباسی، ج۱، ص۱۳۱.
مشاهد مشرفه معصومان عليهم السّلام و هنگام زیارت ايشان؛وقت ورود نمازگزار به مصلای خود؛ در نماز، بويژه در حال قیام که با حالت خضوع به محل سجده‌اش نگاه کند،هنگام تلاوت قرآن و گفتن ذکر و خواندن دعا؛هنگام بيرون رفتن به صحرا برای نماز استسقا
[۲۰] جامع عباسی، ص۷۵.
و در طواف.
انجام دادن هر عمل منافی با خضوع و خشوع در نماز مکروه است.

۵ - پانویس


 
۱. طباطبایی، محمدرضا، المیزان، ج۱، ص۱۵۲.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۶۴۹.    
۳. تمیمی مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، ج۱، ص۱۵۸.    
۴. مازندرانی، صالح، شرح اصول الکافی، ج۸، ص۲۳۷.    
۵. عسکری، ابوهلال، الفروق اللغویة، ص۲۱۵-۲۱۷.    
۶. مازندرانی، صالح، شرح اصول الکافی، ج۱۱، ص۲۰۶-۲۰۷.    
۷. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۴، ص۱۲۱.    
۸. مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۸۱، ص۱.    
۹. نراقی، احمد، مستند الشیعة، ج۱۲، ص۶۱.    
۱۰. عاملی، محمد بن مکی، الدروس‌ الشرعیة فی فقه الامامیة، ج۱، ص۳۹۲.    
۱۱. جامع عباسی، ج۱، ص۱۳۱.
۱۲. نجفی جواهری، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۲۰، ص۱۰۱.    
۱۳. بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۱۷، ص۴۲۱.    
۱۴. حلی، حسن بن یوسف، تذکرة الفقهاء، ج۸، ص۴۴۹.    
۱۵. کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، ج۳، ص۲۴۲.    
۱۶. عاملی، محمد بن مکی، الألفیة و النفلیه، ص۱۱۰.    
۱۷. حلی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الامامیة، ج۱، ص۲۶۱.    
۱۸. بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج۸، ص۸۸.    
۱۹. کاشف الغطاء، جعفر، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، ج۳، ص۵۱۹.    
۲۰. جامع عباسی، ص۷۵.
۲۱. عاملی، محمد بن مکی، الدروس‌ الشرعیة فی فقه الامامیة، ج۱، ص۴۰۲.    
۲۲. توضیح المسائل مراجع، ج۱، ص۶۳۱، م۱۱۵۷.    


۶ - منبع



فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، ج۳، ص۴۶۵-۴۶۶.    


رده‌های این صفحه : اخلاق اسلامی | تواضع | فضائل اخلاقی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.